ప్రత్యామ్నాయం లేకుండా అమలు ఎలా సాధ్యం: 2 నుంచి నిషేధం
- -సింగిల్‌ యూజ్‌ ప్లాస్టిక్‌పై త్వరలో నిషేధం
- -పర్యావరణానికి ముప్పుగా ప్లాస్టిక్‌
- -జెండాలు, బెలూన్లు, ఇయర్‌ బడ్స్‌
- -క్యాండీలకు ఉపయోగించే పుల్లలు, స్ట్రాలు
- -50 మైక్రాన్ల కన్నా తక్కువ మందం ఉన్న సంచులు నిషేధం
- -ప్లాస్టిక్‌పై గతంలోనే నిషేధాజ్ఞలు
- -ప్రత్యామ్నాయం చూపకపోవడంతో గందరగోళం
- -వినియోగదారుపై కొన్నిచోట్ల ధరాభారం మోపుతున్న వైనం
- -సొంతంగా బ్యాగులు తెచ్చుకోవాలని సూచన
హైదరాబాద్‌:
సింగిల్‌ యూజ్‌ ప్లాస్టిక్‌ను నిషేధించడానికి ప్రతి ఒక్కరూ చర్యలు తీసుకోవాలని ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ పిలుపునిచ్చారు. అక్టోబర్‌ 2వ తేదీనాటికి ఇళ్లు, కార్యాలయాలు తదితర ప్రదేశాల్లో సింగిల్‌ యూజ్‌ ప్లాస్టిక్‌ ఉపయోగాన్ని నిషేధించాలని ఆయన కోరారు. పర్యావరణానికి, పశువులకు ముప్పుగా పరిణమిస్తున్న ప్లాస్టిక్‌కు ప్రత్యామ్నాయంగా చౌకైన వస్తువులను కనిపెట్టాలని మోదీ కోరారు. పశువులకు విరివిగా పచ్చిమేత లభించేలా ప్రయోగాలు చేయాలని సూచించారు. అయితే గతంలో కూడా ప్లాస్టిక్‌ను నియంత్రించాలని జీహెచ్‌ఎంసీ చర్యలు చేపట్టింది. మరి అది ఎంతవరకూ సాధ్యమవుతుంది..
రోజురోజుకి ప్లాస్టిక్‌ పెను భూతం అవుతోంది. ఉదయం లేచిన దగ్గర నుంచి రాత్రి పడుకునే వరకు ప్లాస్టిక్‌ కూడా ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలో ఓ భాగమైపోయింది. పాలు, కూరగాయలు, టిఫిన్‌, భోజనం ఏది తేవాలి అన్న ప్లాస్టిక్‌ కవర్లు కావాల్సిందే.. ప్లాస్టిక్‌ లేనిదే ఏది తెచ్చుకోలేని పరిస్థితి ఏర్పడింది. ప్లాస్టిక్‌ పై నిషేదం విధించినా.. ఎన్ని చర్యలు చేపట్టినా లాభం లేకుండా పోతోంది. గ్రామాల నుంచి నగరాల వరకు అంతా ప్లాస్టిక్‌ మయం అయిపోయింది. చెత్తకుండీలు, నాలాల దగ్గర ఎక్కడపడితే అక్కడ వాడిన కవర్లను పారేస్తున్నారు. ప్లాస్టిక్‌ను తగలబెట్టడం వల్ల దాని నుంచి వెలువడే టాక్సిన్‌ యమ డేంజర్‌గా మారుతోంది. ఆరోగ్యం పై ప్రభావాన్ని చూపుతోంది. వాటిని పశువులు తినడం వల్ల ఆరోగ్య సమస్యలు ఎదురవుతున్నాయి.
గతంలో ప్లాస్టిక్‌ను నిషేధించాలని జీహెచ్‌ఎంసీ ఓ వినూత్న ప్రయత్నం చేసింది. తడి, పొడి చెత్తలను వేరుగా చేసి పారిశుధ్య సిబ్బందికి అందించేలా.. ఇంటింటికి రెండు చెత్త బుట్టలను పంపిణీ చేసింది. అయినప్పటికీ ఆ సంకల్పం కొద్ది రోజుల వరకే అమలైంది. తడి, పొడి చెత్త ఏదైనా ప్లాస్టిక్‌ కవర్ల ద్వారానే డంప్‌ యార్డులకు చేరుతోంది. ప్లాస్టిక్‌పై నిషేధం ఉన్నా అమలుకు నోచుకోని పరిస్థితి దాపురించింది. ఏ సరుకులు కొనుగోలు చేసినా వినియోగదారులు ప్లాస్టిక్‌ సంచులపైనే ఆధారపడుతున్నారు. వ్యాపారులు సైతం ప్యాక్‌ చేసేకుందుకు ప్లాస్టిక్‌నే నమ్ముకుంటున్నారు. పాలిథిన్‌ వాడకంతో ఎన్నో అనర్థాలున్నాయని కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్లాస్టిక్‌ నిషేధించింది. అయినప్పటికీ అధికార యంత్రాంగం నిర్లక్ష్యం కారణంగా పూర్తిస్థాయిలో నిషేధం అమలుకు నోచుకోవడంలేదు. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు స్వచ్ఛభారత్‌ పేరిట పెద్ద ఎత్తున కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నాయి. మరోవైపు నగరాల్లో అక్కడక్కడా తనిఖీలు చేసి హడావుడి చేస్తున్నారే తప్ప అధికారులు సీరియస్‌ గా తీసుకోవడం లేదు. పాలిథిన్‌ కవర్లతో కలుగుతున్న నష్టాలపై అధ్యయనం చేసిన కేంద్ర ప్రభుత్వం 2016లో ప్లాస్టిక్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ నిబంధనలు రూపొందించింది. వీటిని అమలు పరచాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం అన్ని రాష్ట్రాలకు ఆదేశాలు జారీ చేసింది. అయినప్పటికీ ఫలితం మాత్రం శూన్యంగా కనిపిస్తోంది.
ఇక తాజాగా ప్రధాని మోడీ ప్లాస్టిక్‌ను నిషేధించడానికి సరికొత్త నిర్ణయం తీసుకున్నారు. మొత్తం 12 ప్లాస్టిక్‌ వస్తువులను నిషేదించాలని నిర్ణయించారు. అందులో జెండాలు, బెలూన్లు, ఇయర్‌ బడ్స్‌, క్యాండీలకు ఉపయోగించే పుల్లలు, స్ట్రాలు, 50 మైక్రాన్ల కన్నా తక్కువ మందం ఉన్న సంచులు, ప్లాస్టిక్‌ షీట్లు అతికించి చేసిన ప్లేట్లు, గిన్నెలు, చిన్ని కప్పులు, ఫోమ్డ్‌ ప్లేట్లు, కప్పులు, అల్లికలేని బ్యాగులు, చిన్న ప్లాస్టిక్‌ సీసాలు, ప్యాకింగ్‌కు ఉపయోగించే చిన్న తరహా షీట్లు, థర్మాకోల్‌ వస్తువులను నిషేధించాలని ప్రకటించారు. అయితే ప్లాస్టిక్‌ పరిశ్రమ వల్ల లక్షలాది మందికి ఉపాధి లభిస్తోంది. అలాంటి వస్తువులను నిషేధిస్తే వారి ఉపాధి సంగతేంటి అనే ప్రశ్న తలెత్తుతోంది. మరి మోడీ తీసుకున్న నిర్ణయం ఎంతవరకు అమలవుతుందో చూడాలి.
ప్రపంచంలో అత్యంత కలుషితమైన వాటిలో ఒకటిగా ఉన్న నగరాలు మరియు గ్రామాల నుండి సింగిల్‌ యూజ్‌ ప్లాస్టిక్‌ను నిషేధించడానికి ప్రతి ఒక్కరూ చర్యలు తీసుకోవాలని ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ పిలుపునిచ్చారు. మహాత్మా గాంధీ జయంతి సందర్భంగా అక్టోబర్‌ 2 న 12 ప్లాస్టిక్‌ వస్తువులను నిషేధించాలని నిర్ణయించారు.
అందులో జెండాలు, బెలూన్లు, ఇయర్‌ బడ్స్‌, క్యాండీలకు ఉపయోగించే పుల్లలు, స్ట్రాలు, 50 మైక్రాన్ల కన్నా తక్కువ మందం ఉన్న సంచులు, ప్లాస్టిక్‌ షీట్లు అతికించి చేసిన ప్లేట్లు, గిన్నెలు, చిన్ని కప్పులు, ఫోమ్డ్‌ ప్లేట్లు, కప్పులు, అల్లికలేని బ్యాగులు, చిన్న ప్లాస్టిక్‌ సీసాలు, ప్యాకింగ్‌కు ఉపయోగించే చిన్న తరహా షీట్లు, థర్మాకోల్‌ వస్తువులను నిషేధించాలని ప్రకటించారు.
అయితే ఇది ఎంత వరకు సాధ్యం అవుతుందో తెలియదు. వాస్తవానికి సముద్రంలో తేలియాడే చెత్తలో 90% ప్లాస్టిక్కే. 100 మిలియన్‌ టన్నుల ప్లాస్టిక్‌ మహా సముద్రాలలో చేరింది. ప్రతి మూడు సంవత్సరాలకు ఈ చెత్త రెట్టింపు అవుతోంది. సముద్రంలో ఉన్న జీవరాశులను ఈ ప్లాస్టిక్‌ అంతం చేస్తుంది. లేచిన దగ్గర నుంచి రాత్రి పడుకునే వరకు ప్లాస్టిక్‌ కూడా ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలో ఓ భాగమైపోయింది. పాలు, కూరగాయలు, టిఫిన్‌, భోజనం ఏది తేవాలి అన్న ప్లాస్టిక్‌ కవర్లు కావాల్సిందే. గ్రామాల నుంచి నగరాల వరకు అంతా ప్లాస్టిక్‌ మయం అయిపోయింది.
గతంలో ప్లాస్టిక్‌ను నిషేధించాలని జీహెచ్‌ఎంసీ ఓ వినూత్న ప్రయత్నం చేసింది. అయితే ఆ సంకల్పం కొద్ది రోజుల వరకే అమలైంది. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు స్వచ్ఛభారత్‌ పేరిట పెద్ద ఎత్తున కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నాయి. పాలిథిన్‌ కవర్లతో కలుగుతున్న నష్టాలపై 2016లో కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్లాస్టిక్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ నిబంధనలు రూపొందించింది. దీన్ని అమలు చేయాలని ఆదేశాలు జారీ చేసినా కానీ ఎలాంటి ఫలితం లేదు.
అయితే ఇటీవల 12 రకాల ప్లాస్టిక్‌ ఉత్పత్తులను పూర్తిగా నిషేధించాలని భావిస్తూ.. కేంద్ర ప్రభుత్వం జాబితాను సిద్ధం చేసింది.సెంట్రల్‌ పొల్యూషన్‌ కంట్రోల్‌ బోర్డు సూచన మేరకు ఈ జాబితాను సిద్దపరిచింది. సింగిల్‌ యూజ్‌ ప్లాస్టిక్‌ ను పూర్తిగా నిషేధిస్తామని, దీన్ని దశల వారీగా అమలు చేయనున్నట్లు కేంద్ర మంత్రి రామ్‌విలాస్‌ పాశ్వాన్‌ తెలిపారు. దీనిపై త్వరలో ఉత్తర్వులు వెలువడనున్నాయి. మరి ఇది ఎంత వరకు సాధ్యం అవుతుందో ? చూడాలి.
క్యారీ బ్యాగ్స్‌(50మైక్రాన్స్‌ కంటే తక్కువ), నాన్‌-వోవెన్‌ క్యారీ బ్యాగ్స్‌, ప్లేట్లు, ల్యామిననేటెడ్‌ బాణాలు, ప్లేట్లు, చిన్న ప్లాస్టిక్‌ కప్పులు, కంటెయినర్స్‌(150ఎంఎల్‌, 5గ్రాముల కన్నా తక్కువ), ఇయర్‌ బడ్స్‌కి ఉపయోగించే ప్లాస్టిక్‌ పుల్లలు, బెలూన్లు, జెండాలు, క్యాండీస్‌, సిగరెట్‌ బట్స్‌, పాలీస్టైరెన్‌, బేవరేజెస్‌కు ఉపయోగించే చిన్న ప్లాస్టిక్‌(200ఎంఎల్‌ కన్నా తక్కువ), రోడ్లపై పెట్టే బ్యానర్లు(100 మైక్రాన్స్‌) లాంటి వాటిపై నిషేధం విధించేందుకు ప్రభుత్వం రంగం సిద్ధం చేసింది. సింగిల్‌ యూజ్‌ ప్లాస్టిక్‌ను దేశ వ్యాప్తంగా పూర్తిగా లేకుండా చేసేందుకు కాలుష్య నియంత్రణ మండలి ప్రణాళిక వేస్తోంది. 2022 వరకు ఈ ప్రక్రియ పూర్తి చేసే అవకాశాలున్నాయి. కాగా, ఈ ప్లాస్టిక్‌ వస్తువులకు బదులుగా ప్రత్యామ్నాయాలను చెప్పాలని ప్లాస్టిక్‌ ఇండస్ట్రీలను కోరింది. పెట్‌ ప్లాస్టిక్‌ బాటిల్‌ ఇండస్ట్రీ ఒక్కటే రూ. 7.5లక్ష కోట్ల టర్నోవర్‌ చేస్తోందని సమాచారం.